1.png
2.png
3.png
previous arrow
next arrow
uniaprogramy rzadoweepuapBiuletyn Informacji Publicznej

Do rejestru zabytków wpisane są: 5 kościołów rzymskokatolickich (kościół p.w. Narodzenia NMP w Blizanowie, kościół p.w. Wszystkich Świętych w Rychnowie, kościół p.w. Św. Stanisława Biskupa w Lipem, kościół p.w. Św. Jana Chrzciciela w Pamięcinie, kościół p.w. Św. Stanisława Kostki w Brudzewie), 2 drewniane dzwonnice (w Rychnowie i w Blizanowie), 6 założeń dworskich (dwory w Brudzewie, w Jarantowie, w Jastrzębnikach, w Łaszkowie, w Pawłówku i w Piotrowie), 2 parki (w Brudzewie i w Jastrzębnikach), 1 stanowisko archeologiczne - grodzisko wczesnośredniowieczne w Jarantowie oraz szkoła w Brudzewie.

Na terenie Gminy zachowały się 4 zespoły zabytków ruchomych - wyposażenie drewnianych kościołów w Blizanowie, w Lipem, w Pamięcinie i w Rychnowie.

Wpisem do rejestru należy objąć: drewnianą dzwonnicę w Lipem, spichlerz w Brudzewie, zespół dworski w Warszówce (dwór, park, 2 oficyny dworskie), park i dwór w Żegocinie, park w Piotrowie oraz stanowiska archeologiczne - 1grodzisko, 264 osady, 8 cmentarzysk (w miejscowościach: Brudzew, Dębniałki, Dojutrów, Janków, Jarantów, Jastrzębniki, Lipe, Piotrów, Pruszków, Szadek, Warszówka, Zagorzyn).

Blizanów - kościół parafialny p.w. Narodzenia NMP powstały w 1532 r., dzwonnica drewniana z 2 poł. XVIII w.


https://poznan.tvp.pl/52360948/14022021

Blizanów - kościół parafialny p.w. Narodzenia NMP powstały w 1532 r., dzwonnica drewniana z 2 poł. XVIII w., usytuowany w południowo-zachodniej części wsi, na niewielkim wzniesieniu, jest  budynkiem orientowanym, drewnianym o konstrukcji zrębowej, z zewnątrz oszalowanym, z pojedynczą wieżą. Należy on obok Koźmina i Ołoboka do najstarszych kościołów Wielkopolski i reprezentuje późnogotycki schemat konstrukcyjny o cechach śląskich, świadczących o powiązaniach historyczno-kulturowych obu dzielnic, widocznych zresztą i w innych dziedzinach sztuki tego okresu. Data jego budowy określana na 1532 rok znajduje potwierdzenie w aktach biskupich wizytacji z 1754 roku, gdzie można odczytać, że " ecclesia aedificata Anno Domini 1532 ". Natomiast jest rzeczą ciekawą, iż w jednej z kolejnych wizytacji występuje słowo "reaedificata" (odbudowana), co może sugerować ewentualne wcześniejsze pochodzenie kościoła.

Architektoniczna bryła świątyni zachowała do dziś w niezmienionym kształcie jedną z najbardziej z istotnych cech późnośredniowiecznego stylu, mianowicie układ planistyczny złożony z dwóch czworoboków: nawy i prezbiterium, oraz jednokalenicowy dwuspadowy dach kryjący oba te pomieszczenia. Z okresu budowy pochodzą także: górna belka tęczowa, zamknięte półkolistym łukiem prostokątne okna oraz obramienia portali drzwiowych. W latach 1610 - 11 do kościoła dobudowana została od strony północnej kaplica św. Tekli. Kwadratowa wieża kościelna umieszczona ponad fasadą od strony zachodniej, o ścianach konstrukcji słupowej, nakryta czterospadowym łamanym dachem i zwieńczona cebulastym hełmem wznoszona była w okresie 1730 - 1760 r.
W 1760 roku rozpoczęła się gruntowna restauracja blizanowskiego kościoła, przeprowadził ją swoim staraniem Maksymilian Molski, kasztelan rogoziński, ówczesny właściciel wsi z nadania królewskiego. Podczas tego remontu przebudowano kaplicę nadając jej barokowy charakter, powiększono zakrystię i wzniesiono kruchtę boczną. Prawdopodobnie wtedy też kościół otrzymał wzmiankowaną w aktach wizytacyjnych biskupów włocławskich z 1761 roku polichromię, dziś niestety nie zachowaną. Kościół doświetlono też, przebijając w nawie i prezbiterium okrągłe otwory okienne, tzw. okulusy.
Mieszczący się w prezbiterium ołtarz główny, utrzymany w stylu rokokowym, biało polichromowany, dekorowany złoconymi rzeźbami świętych: Stanisława, Wojciecha, Piotra i Pawła, figurami aniołów i bogatą snycerką posiada w retabulum, czyli swoim polu głównym, słynący łaskami obraz Matki Boskiej Blizanowskiej, jeden z zachowanych z dawniejszego wystroju kościoła zabytków, interesujący szczególnie także, ze względu na otaczający go kult. Jest to siedemnastowieczna kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej wykonana prawdopodobnie przez nieznanego malarza cechowego, z kręgu licznie działających wówczas pod Jasną Górą warsztatów. Olejne malowidło na płótnie, obwiedzione szeroką arabeskową bordiurą w kolorach szarym i karminowym, przedstawia frontalnie Madonnę z Dzieciątkiem na lewym ramieniu. Głowę i postać Marii opływa w miękkich fałdach granatowy płaszcz usiany złotymi gwiazdami. Dzieciątko w ciemnoczerwonej sukience trzyma w lewej dłoni ewangeliarz. Blizanowska hodegetria ukazana jest w bogato zdobionej koronie i szerokim, analogicznym stylowo, łańcuchu na szyi. Ozdoby te zawieszono na częstochowskim cudownym oryginale w pocz. XVI wieku, a w 1633 roku zmieniono je na inne, co pozwala przypuszczać, że obraz blizanowski malowano z natury, i że powstać on musiał właśnie w tym okresie. Zdaje się to potwierdzać malarski modelunek twarzy Marii i Dzieciątka, wskazujący na późnorenesansowe pochodzenie obrazu.
Obecnie wizerunek przesłonięty jest srebrnymi osiemnastowiecznymi sukienkami barokowymi, trybowanymi w dekoracyjne motywy kwiatowe. Obraz zdobią także korony na głowach Marii i Jezusa, ufundowane wraz z sukienkami przez Annę Molską kasztelanową rogozińską. Tło obrazu wysłonięte czerwonym aksamitem wypełniają liczne wota. Zarówno one jak i korony w obrazie świadczą o szczególnym charakterze wizerunku, który już w 1655 roku określany był jako cudowny i zanotowano wówczas przy nim około 100 wotów. W następnych wiekach określano wizerunek w dokumentach kościelnych jako łaskawy bądź cudowny, a kult go otaczający jest wciąż dziś żywy, utrwalony również w śpiewanej przy uroczystym odsłanianiu obrazu pieśni do Matki Bożej Blizanowskiej.
Poza cudownym wizerunkiem w ołtarzu głównym z dawniejszego wyposażenia pochodzą także dwa inne, jeszcze starsze, malowidła o tematyce maryjnej. Pierwsze z nich to obraz renesansowy, z 1584 roku, umieszczony w dekoracyjnej współczesnej mu ramie, przedstawiający Madonnę w typie tzw. śnieżnej nawiązujący do znajdującej się w największym rzymskim kościele poświęconym imieniu Marii (Santa Maria Maggiore) ikony Matki Boskiej z Dzieciątkiem określanej jako Salus Populi Romani (Zbawienie Ludu Rzymskiego) bądź jako Matka Boska Śnieżna. Madonna ukazana jest tu w półpostaci z głową okrytą niebieskim płaszczem, trzymająca na lewym ramieniu Dzieciątko Jezus w białej koszulce z księgą w lewej ręce. Wyraźnie widoczne są tu też cechy najbardziej charakterystyczne dla tego przedstawienia: skrzyżowane na nogach Dzieciątka dłonie Marii trzymające chustę i krzyż grecki umieszczony na brzegu maforium, nad czołem. Podobnie nieznane jest pochodzenie kolejnego cennego renesansowego obrazu, datowanego na nieco późniejszy okres, bo na pierwszą ćwiartkę XVII wieku. Jest to okazałe malowidło olejem i temperą na płótnie przedstawiające koronację Najświętszej Marii Panny. Jako kompozycja dwustrefowa przedstawia ono w części górnej, niebiańskiej scenę koronacji z klęczącą na obłokach Maryją, nad głową której Bóg Ojciec i Chrystus trzymają koronę, a Duch Święty ulatuje w postaci gołębicy. Strefa dolna, ziemska, ukazuje na tle pagórkowatego pejzażu z elementami architektury postacie klęczących z odkrytymi głowami biskupów: św. Mikołaja - w środku, Stanisława po prawej i Wojciecha po lewej stronie. Oprócz wymienionych obrazów sprzed czasu remontu kościoła w XVIII wieku pochodzi ambona. Ten wczesnobarokowy sprzęt kościelny, datowany na pierwszą pół. XVII wieku dekorowany jest na ściankach bocznych malowanymi postaciami czterech ewangelistów, umieszczonymi w arkadowych płycinach. Obecność dawniejszych, odmiennych stylowo, obiektów nie wpływa na charakter wystroju kościoła, który generalnie pozostaje późnobarokowy i rokokowy. Poza utrzymanym w tym ostatnim stylu, wspomnianym już ołtarzem głównym kościół posiada także dwa boczne, umieszczone w nawie przy ścianie tęczy. Analogiczne w budowie, skromnie dekorowane, odznaczają się lekko klasycyzującym wyrazem. W ołtarzach tych znajdują się współczesne im olejne malowidła wyobrażające głównie popularnych wtedy świętych: św. Walentego, św. Rocha, św. Rozalii i św. Antoniego. Poza tym zwrócić można tu uwagę na znajdujący się w lewym ołtarzu, co prawda późniejszy, bo z pierwszej połowy XIX wieku, klasycystyczny wizerunek Chrystusa Ukrzyżowanego, na tle panoramy Jerozolimy, dekorowany srebrną plakietą z monogramem IHS w promienistej okrągłej aureoli. Jeszcze jeden ołtarz późnobarokowy, pod wezwaniem św. Tekli mieści się w kaplicy pod tym samym wezwaniem, w północnej ścianie nawy. Przykuwa on uwagę bogatą dekoracją snycerską głównie w partii mensy i zwieńczenia. W centrum nastawy ołtarza znajduje się we wspaniale ornamentowanej strzępiastymi motywami muszli oraz liści i kwiatów akantu ramie, późnobarokowy obraz świętej z nałożoną złoconą koroną. Powyżej, w zwieńczeniu, widnieje malowidło św. Józefa z Dzieciątkiem posiadające także nałożone metalowe nimby. Na zachodniej ścianie nawy dominuje, również późnobarokowy, wykonany w czasie przeprowadzanej przez kasztelana Molskiego restauracji, chór muzyczny z bogato dekorowanym prospektem organowym, rzeźbionym w motywy akantu z przepięknym akcentem wieńczącym w postaci wielkiego orła, jakby zrywającego się do lotu z szeroko rozłożonymi skrzydłami.
Informacje o kościołach pochodzą z książki Anny Jabłońskiej-Ważny i Edwarda Pudełko, ZABYTKOWE KOŚCIÓŁKI ZIEMI BLIZANOWSKIEJ.

Brudzew - kościół parafialny p.w. Św. Stanisława Kostki, murowany, neogotycki, 1901 - 1909, jak również założenie dworskie z 1 poł. XIX w.

Najstarsza wzmianka o miejscowości pochodzi z roku 1381, kiedy to jej właściciel, Dersław herbu Pomian, cześnik księcia Przemysła erygował parafię św. Jakuba. Sam kościół powstał kilka lat wcześniej, prawdopodobnie około 1370 roku. W XVI wieku do parafii brudzewskiej należały wsie: Brudzew, Brudzewek, Bolimów i Rokutów. W 1672 roku proboszcz kaliski Jasko wystawił nowy kościół drewniany na miejscu poprzedniego, czternastowiecznego. W 1778 roku podupadły skutkiem starości kościół został odbudowany przez wspomnianego wyżej Wawrzyńca Czarneckiego i wyposażony w cztery ołtarze. W 1812 roku arcybiskup Raczyński afiliował doń dawny kościół parafialny we wsi Lipę. Parafia obejmowała wówczas, prócz Brudzewa, miasteczko Korab (dzisiaj wieś), Bolmów, Dębniałki, Graniczki, Smolarnię, Cegielnię, Rosochy, Lipę, Jarantów wraz z Kolonią, Filutów, Piskory, Podcisice i Pomłyn Lipski i liczyła 1690 dusz.

Z dawnego rodowodu miejscowości nie zachowały się niestety żadne pamiątki. Brudzew jest jedyną parafią na omawianym terenie, gdzie nie przetrwał drewniany budynek kościelny. Obecna świątynia p.w. Św. Stanisława Kostki została wzniesiona w latach 1901 - 9 w stylu neogotyckim. Gmach murowany z cegły, nie otynkowany, z wieżą w fasadzie frontowej zwieńczoną hełmem z iglicą posiada założenie zbliżone do planu łacińskiego krzyża, z jedną nawą, rodzajem transeptu i zamkniętym wielobocznie prezbiterium.
Wysokie, sklepione i przestronne wnętrze kościoła prześwietlone jest ostrołukowymi oknami o szybach z barwnych tafli układanych w kształt krzyża. Sklepienie nawy polichromowane w odcieniu szarobłękitnym, sklepienie prezbiterium szafirowe z motywem złotych gwiazd. W brudzewskim kościele zwraca uwagę jednolite, stylowo zgodne z bryłą architektoniczną, choć pochodzące z różnych lat XX wieku wyposażenie wnętrza. Tylną ścianę prezbiterium wypełnia ołtarz drewniany z bramkami i architektonicznym retabulum bogato wieńczonym wysokimi i smukłymi pinaklami (sterczyny charakterystyczne dla epoki gotyku). W polu nastawy, w otoczeniu rzeźb śś. Piotra i Pawła umieszczony został okazały obraz przedstawiający komunię św. Stanisława Kostki, malowany przez Józefa Buchbindera około 1900 roku. Ołtarz utrzymany w ciemnej tonacji naturalnego drewna posiada złocone elementy snycerskie, które w postaci właściwych dla gotyku motywów: maswerków, laskowań i trójlistnie zakończonych płycin stanowią kunsztowną jego dekorację.

Podobnym charakterem odznacza się stojący z prawej ściany tęczy boczny ołtarz z malowidłem przedstawiającym Chrzest Chrystusa w Jordanie. Dwa inne ołtarze boczne umieszczone w szczytach ramion transeptu pochodzą z lat trzydziestych XX wieku. Po lewej stronie znajduje się ołtarz z rzeźbionym wizerunkiem Chrystusa Ukrzyżowanego, ufundowany w 1937 roku przez Józefę Przyłucką z Łagiewnik. Po prawej, znajduje się analogiczny choć nieco wcześniejszy, bo pochodzący z 1930 roku ołtarz z fundacji miejscowego bractwa różańcowego, z polichromowanymi rzeźbami św. Jacka i św. Kazimierza w polach bocznych. W polu głównym tego ołtarza przyciąga uwagę umieszczony w bogatej, złoconej barokowej ramie, datowany na koniec XVIII wieku obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, pochodzący prawdopodobnie z dawniejszego kościoła. Madonna ukazana tu w trzech czwartych postaci trzyma Dzieciątko na lewym ramieniu, podtrzymując jego stopę lewą dłonią, prawa jej ręka przyłożona jest poziomo do piersi. Obie postaci w drewnianych rzeźbionych sukienkach, srebrzonych i złoconych, na ich głowach otoczonych kolistymi aureolami widnieją korony. Ponad głowami widoczny wieniec gwiazd. Wizerunek ten określany jako Matka Boska Brudzewska wymieniany jest w publikacjach poświęconym polskim sanktuariom jako słynący łaskami. Obecność licznych wotów w otoczeniu ołtarza zdaje się ten fakt mocno potwierdzać. Obraz Madonny jest niewątpliwie także z punktu widzenia historii sztuki najcenniejszym zabytkiem kościoła brudzewskiego.
Jednolitość stylowa wyposażenia, do którego należy też snycersko starannie opracowany, wsparty na dwóch żłobkowanych kolumienkach chór muzyczny i odpowiadający mu prospekt organowy, oraz obecność w nawie neogotyckich ław, konfesjonałów i innych utrzymanych w tym samym charakterze sprzętów, łącznie z kutym w metalu neogotyckim kandelabrem czyni kościół w Brudzewie godnym uwagi obiektem wśród zabytków gminy Blizanów.

Informacje o kościołach pochodzą z książki Anny Jabłońskiej-Ważny i Edwarda Pudełko, ZABYTKOWE KOŚCIÓŁKI ZIEMI BLIZANOWSKIEJ.

Kościół parafialny p.w. Św. Stanisława BM, barokowy z 1753 r. w Lipem

Wieś szlachecka należąca do rodu Lipskich herbu Grabie. Z niego wywodził się wspomniany w Kodeksie Dyplomatycznym Wielkopolski pod rokiem 1294 Jaroslao de Lippe, czyli Jarosław z Lipego. W rękach tej rodziny dobra pozostawały do końca XVIII wieku, z niewielkimi przerwami w latach 1491 - 1569 i 1654 -1728, gdy były one w posiadaniu najpierw Rusockich, a później Jemielskich z Brudzewa. Do znanej i bardzo rozległej familii Lipskich należeli, między innymi: Jędrzej - biskup krakowski, Świętosław - podkomorzy bełzski, Jan Aleksander - kardynał krakowski.
Rodzinie Lipskich wieś zawdzięcza fundację kościoła, o którym akta konsystorza gnieźnieńskiego wspominają już na początku XV wieku, mianowicie w 1416 roku jako świadek w procesie prawniczym występuje Stanisław, pleban parafii w Lipem, która obejmowała wówczas także jeszcze Jarantów. Obecnie istniejącą świątynię ufundowała 1753 roku Eleonora z Małachowskich Lipska, II voto Lubomirska.
W połowie XVIII wieku Lipę było wsią z dworem, kuźnią, wiatrakiem, młynem wodnym i dwoma karczmami. Domów mieszkalnych liczyło 22 co w stosunku do poprzedniego stulecia było znacznym przyrostem, gdyż przedtem było tu tylko 12 kmieci. W końcu wieku XIX wieś z folwarkiem liczyła 36 dymów z 303 mieszkańcami.
W 1812 roku parafia w Lipem podupadła i przyłączono ją do pobliskiego Brudzewa. Podniszczony drewniany kościół z połowy XVIII wieku w roku 1859odrestaurowano niewątpliwie nakładem rodzin Radoliński i Radońskich, których neogotycką kaplicę grobową dobudowano do zakrystii w 1897 roku.
W 1973 roku w Lipem przywrócono parafię.

Kościół usytuowany jest w zachodniej części wsi w otoczeniu brzóz i drzew lipowych. Orientowany, drewniany o ścianach zrębowych oszalowanych z zewnątrz i o dwuspadowych dachach kryjących nawę i niższe prezbiterium. Prostopadle do niego przylega murowana zakrystia z kaplicą. Nad nawą sześcioboczna sygnaturka, baniasta u podstawy, z ażurową latarnią i hełmem wieńczonym kulą wraz z krzyżem.
Salowe wnętrze kościoła z węższym, zakończonym wielobocznie prezbiterium posiada płaskie deskowe stropy i pionowy szalunek ścian, które zdobi wprawdzie wtórna, bo z 1978 roku, lecz wiernie odtwarzająca pierwotną, polichromia w postaci gęsto wypełniających jasnokremowe tło mięsistych wici i kwiatów akantu w barwie rudej czerwieni; w partii wieńczącego ściany fryzu występuje na błękitnym tle biały ciągły ornament kwiatowy. Na północnej ścianie nawy ujęta w prostokątnym polu widnieje wielofiguralna scena zdjęcia ciała Chrystusa.
Wystrój wnętrz posiada charakter rokokowy i pochodzi na ogół z drugiej poi. XVIII wieku, wiążąc się tym samym z okresem budowy kościoła.
Ołtarz główny i umieszczone przy ścianie tęczy dwa ołtarze boczne odznaczają się tym właśnie stylem. Ołtarz główny posiada bogatą dekorację w postaci rzeźb śś. Piotra i Pawła w retabulum i aniołów oraz putt (główek anielskich) otaczających wyobrażone w zwieńczeniu Oko Opatrzności w promienistej glorii. Rzeźby posiadają polichromię oraz złocenia podobnie jak całe snycerskie zdobienie ołtarza. W jego polu głównym mieści się współczesny ołtarzowi barokowy obraz Wniebowzięcia NMP. Malowidło o kompozycji dwustrefowej w dolnej partii przedstawia grono apostołów i świętych niewiast otaczających wypełniony różami otwarty sarkofag; w górnej, odziana w rozwiane szaty Madonna unosi się na obłokach podtrzymywana przez anioły. Głowa Matki Boskiej w świetlistej aureoli ukoronowana metalową pozłacaną koroną.
Nieco skromniej opracowane ołtarze boczne zawierają w sobie: lewy -barokowy z końca XVIII wieku obraz patrona parafii św. Stanisława Biskupa, prawy - późniejsze, z końca XIX wieku przedstawienie Przemienienia Pańskiego, gdzie zwraca uwagę postać Chrystusa przykryta metalową sukienką, co świadczy o szczególnej czci wiernych dla tego obrazu i zapewne o łaskach dzięki nabożeństwu do niego uzyskanych. Z jednolitym stylowo charakterem świątyni lipowskiej komponuje się też rokokowy chór muzyczny z polichromowaną balustradą oraz pochodząca z drugiej pół. XVIII wieku drewniana chrzcielnica z rzeźbą Chrztu Chrystusa na pokrywie. Niemal analogiczna do późniejszej z 1832 roku chrzcielnicy w kościele blizanowskim mogła dla niej stanowić wzór.
Na belce tęczowej umieszczona została nieco wcześniejsza, datowana na pierwszą pół. XVIII wieku drewniana i polichromowana rzeźbiona grupa pasyjna czyli Chrystus Ukrzyżowany w otoczeniu Matki Boskiej Bolesnej i św. Jana Ewangelisty.
Prawdziwą ozdobę kościoła lipowskiego stanowi natomiast, należący raczej do rzadszych, zabytek późnogotyckiej rzeźby średniowiecznej wyobrażającej Madonnę z Dzieciątkiem. Zbliżona w swym charakterze do grupy tzw. pięknych Madonn, powstała około 1500 roku rzeźba może pochodzić ze śląskich warsztatów. Na związki wielkopolskiej i śląskiej sztuki sakralnej wskazuje przecież i architektura kościoła w Blizanowie. Można też przypuszczać, że pełna swoistego wdzięku, barwnie polichromowana figura Madonny jest jedyną pozostałością pierwszego lipowskiego kościoła, który istniał w XV wieku i być może odznaczał się podobnym zarysem co kościół blizanowski.
Dzisiejsza świątynia w Lipem ma wprawdzie kształt i wyraz stylów późniejszych, dość często występujących w zachowanych kościołach drewnianych, jednak jego wnętrze ozdobione oryginalną polichromią pozwala interesująco wyróżnić się na tle sąsiednich budowli sakralnych.

Informacje o kościołach pochodzą z książki Anny Jabłońskiej-Ważny i Edwarda Pudełko, ZABYTKOWE KOŚCIÓŁKI ZIEMI BLIZANOWSKIEJ.

Pamięcin - kościół parafialny p.w. Św. Jana Chrzciciela, drewniany, powstały w 1727 r.

Kościół drewniany p.w. Jana Chrzciciela istniał tu już w drugiej pół. XV wieku, o czym wspominają akta konsystorza gnieźnieńskiego, nie podając jednak ani ścisłej daty ani imienia fundatora. W XVI wieku parafia pamięcińska obejmowała: Bogucice, Dojutrów, Piotrów, Poklęków, Pruszków, Szadek, Warszówkę, Zagórzyn i Żegocin. Nowy, w miejsce starego budynek kościelny ufundowali w 1728 roku wspólni dziedzice Pamięcina, Andrzej Radoliński i Adam Radoński. Nieco później do parafii pamięcińskiej jako filię wcielono kościół w Jastrzębnikach. Pod koniec XVIII wieku do kościoła w Pamięcinie przybudowano od strony północnej kaplicę Matki Boskiej Bolesnej. W końcu XIX wieku parafia pamięcińska należąca do dekanatu kaliskiego liczyła 1580 dusz.
Późnobarokowy kościół p.w. św. Jana Chrzciciela położony jest w centralnej części Pamięcina, na dość znacznym wzniesieniu. W swojej architekturze zachował cechy istotne dla drewnianych osiemnastowiecznych kościółków w tej części Wielkopolski. Jest więc to gmach o ścianach wzniesionych w konstrukcji zrębowej, z zewnątrz pokrytych pionowym szalowaniem z desek, jednonawowy z węższym, zamkniętym trójbocznie prezbiterium. Do prezbiterium przylega od strony północnej zakrystia. Do ściany nawy również północnej także trójbocznie zakończona, wymieniona już kaplica Matki Boskiej. Przy ścianie południowej nawy niewielka kruchta kryta dwuspadowym dachem. Dwuspadowy również gontowy dach przykrywa prezbiterium i taki sam lecz nieco wyższy - nawę, tutaj umieszczono ośmioboczną wieżyczkę sygnaturki z blaszanym cebulastym hełmem i ażurową latarnią zwieńczoną kulą i krzyżem. Okna prostokątne z półkolistym zwieńczeniem mają ozdobny podział szyb na dwie również półkoliście zakończone ośmiokwaterowe części z kolistym ponad nimi prześwitem.
Wnętrze kościoła dwukrotnie przynajmniej w XX wieku (w 1905 r. i w 1986 r.) gruntownie restaurowane nieco straciło na oryginalnym charakterze. W czasie ostatniego remontu, między innymi, zasłonięte szalunkiem belkę tęczową kryjąc inskrypcję z datą fundacji. Zasadniczy wystrój świątyni pozostał jednak nie zmieniony i odznacza się stylem późnobarokowym. Trzy ołtarze, główny ł dwa boczne pochodzą z około 1730 roku i mają kształt architektoniczny z odpowiednią polichromią i rzeźbionymi złoceniami.
W głównym ołtarzu w otoczeniu rzeźb śś. Piotra i Pawła widnieje obraz, będący repliką wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej, powyżej, w zwieńczeniu dekorowanym rzeźbami aniołów widoczne przedstawienie Chrztu Chrystusa w Jordanie.
Ten sam temat powtarza się, co nie dziwi zważywszy, że Jan Chrzciciel patronuje parafii, w ołtarzu bocznym prawym. W lewym zaś dominuje przykryty złoconą sukienką wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem o cechach baroku, choć przez niektóre źródła datowany na wiek XVI.
W bocznych ołtarzach znajdują się też interesujące późnobarokowe relikwiarzyki, z których głównie zwraca uwagę największy, o wymiarach 55x40 cm, umieszczony na mensie pod obrazem Madonny. W kształcie prostokąta ujętego w złocone profilowane ramy z ażurowymi rzeźbionymi uszami i takimż zwieńczeniem z głównym motywem wici akantu, zawiera za szybą, na tle materii ze srebrnym wątkiem, pełnoplastyczną, polichromowaną figurkę św. Jana Niepomucena, u stóp której klęczą dwie także woskowe postacie aniołków w koronach i szatkach przetykanych srebrem; wnętrze relikwiarzyka wypełnia wić roślinna utworzona ze srebrnych nici oraz kwiatki i uskrzydlone główki anielskie.
Czwarty ołtarz kościoła pamięcińskiego, stojący w kaplicy Matki Boskiej ma nieco odmienny charakter. Jego niearchitektoniczne retabulum zostało utworzone z rzeźbionych motywów akantu, wolut i innych ornamentów właściwych dla stylu rokoka. Umieszczone po bokach rzeźby stojących aniołów otaczają widniejący pośrodku obraz z przedstawieniem Pięty, z pierwszej pół. XVII wieku, kryty srebrną trybowaną rokokową sukienką z końca wieku XVIII.
I tutaj znajdują się wota wraz z nią świadczące o szczególnej randze i walorach obrazu. Wizerunek ten wraz z ołtarzem przeniesiony został z dawnego kościoła w pobliskich Jastrzębnikach, który miał stary, bo czternastowieczny rodowód i jeszcze istniał i był restaurowany w 1729 roku przez rodzinę Radońskich. Na to samo miejsce pochodzenia wskazuje styl zabytku umieszczonego na południowej ścianie nawy, nad wejściem z kruchty. W identycznych ramach widniej ą obrazy św. Jana Nepomucena i św. Antoniego Padewskiego; prawdopodobnie stanowią one nastawę jeszcze jednego ołtarza z jastrzębnickiej kaplicy. Z tamtą świątynią wiążą się też zapewne rozmieszczone obecnie na północnych ścianach nawy i prezbiterium dwa malowidła olejne przedstawiające św. Kazimierza Królewicza i św. Barbarę, wyraźnie mające cechy barokowe.
W kościele pamięcińskim znajduje się też ciekawy obraz świętej Rodziny, ukazujący ją w nietypowym ujęciu, o dynamicznej kompozycji barokowej, utrzymany w tonacji zgaszonych odcieni różu i błękitu.
We wnętrzu kościoła znalazła też schronienie osiemnastowieczna drewniana Pięta pochodząca z pobliskiej kapliczki przydrożnej. Okazała, bo licząca ponad półtora metra wysokości, polichromowana rzeźba ustawiona została w kaplicy Matki Boskiej z obrazem o tym samym bolesnym wątku maryjnym.
Uzupełnieniem bogatego wyposażenia kościoła są charakterystycznie dla baroku dekorowane: chrzcielnica z drugiej pół XVIII wieku oraz znajdująca się w kruchcie drewniana polichromowana rokokowa kropielnica będąca prawdopodobnie wytworem lokalnego rzemiosła.

Informacje o kościołach pochodzą z książki Anny Jabłońskiej-Ważny i Edwarda Pudełko, ZABYTKOWE KOŚCIÓŁKI ZIEMI BLIZANOWSKIEJ.

Rychnów - kościół parafialny, drewniany z wieżą p.w. Wszystkich Świętych z 1782 r.

Pierwszy kościół zbudowany został przed 1409 r. Po zawaleniu się drewnianego kościoła podczas burzy w 1755 r. nabożeństwa odprawiano w kaplicy wystawionej przez ks. Grzegorza Mrozowskiego. Obecny kościół z modrzewiowego drzewa, wybudowany został z fundacji Skowrońskich w 1782 r. Świątynia ma wszelkie znamiona późnobarokowego stylu i jest położona w południowej części wsi, w płaskim terenie, w otoczeniu drobnolistnych lip. Ściany kościoła posiadają konstrukcję zrębową ukrytą pod zewnętrznym deskowym szalunkiem. W założeniu architektonicznym mieści się pojedyncza nawa z węższym nieco i niższym prezbiterium, do którego od północy przylega zakrystia z przedsionkiem. Na przedłużeniu nawy, od zachodu wznosi się kwadratowa trójkondygnacyjna wieża o konstrukcji słupowej, nakryta obitym "w łuskę" blachą hełmem o baniastej podstawie z ośmioboczną ażurową latarnią wieńczoną wysoką iglicą z kulą i krzyżem. Kościół kryty jest dwuspadowymi dachami gontowymi, przy czym na wyższej bryle nawy widoczna sygnaturka z sześcioboczną podstawą i hełmem o zakończeniu analogicznym do wieży. Dwuspadowy daszek kryje też boczną kruchtę. Jego szczyt został ułożony w pionową dekoracyjną jodełkę, a krawędzie zdobi rzeźbiony łuk i obustronne wolutowe spływy, co stanowi przykład barokowego detalu elewacyjnego sakralnej architektury tamtych czasów. We wnętrzu niewielka, niemal kwadratowa nawa, i węższe prezbiterium z belką tęczową, na środku której umieszczono rzeźbiony, polichromowany i złocony krucyfiks z końca XVIII wieku. Ściany prezbiterium posiadają secesyjną malowaną w 1905 roku polichromię. Skomponowana w horyzontalnym układzie pasowym, złożona jest od dołu z marmoryzowanych pól ciemnobrunatnych i ciemnoczerwonych z białym żyłkowaniem, powyżej na jasnozielonym tle powtarza się regularny okazały motyw piramidalnie ułożonego bukietu niebieskich i różowych kwiatów pomiędzy linearnymi wzorami kapryśnie biegnących łodyg i liści, górą pas polichromii stanowi fryz w postaci ciemnobrunatnego szlaku, na którego tle widnieją w otoczeniu kwiatów lilii symbole Męki Pańskiej. Strop prezbiterium również polichromowany, w kolorze jasnobłękitnym z motywem żółtych gwiazd. W ołtarzu głównym zwraca przede wszystkim uwagę, ujęty w szerokie ornamentowane ramy, słynący łaskami obraz Matki Boskiej Pocieszenia. Obraz przysłania drewniana płaskorzeźbiona barokowa sukienka, zdobiona motywem roślinnej ukwieconej wici, srebrzona i złocona. Samo malowidło datowane na drugą pół. XVII wieku przedstawia Madonnę w typie tzw. Śnieżnej.

https://www.facebook.com/blizanow/videos/471851543842608/

Informacje o kościołach pochodzą z książki Anny Jabłońskiej-Ważny i Edwarda Pudełko, ZABYTKOWE KOŚCIÓŁKI ZIEMI BLIZANOWSKIEJ.


Opis w trakcie realizacji


Opis w trakcie realizacji


Opis w trakcie realizacji


Jarantów - założenie dworskie z poł. XIX w., grodzisko wczesnośredniowieczne, obronne.
Opis w trakcie realizacji

 

 

Gmina Blizanów
Gmina Blizanów
Piękne stare dwory, wiejskie kościółki, malownicza dolina rzeki Prosny, znaczne obszary leśne, bogate w owoce i grzyby są największymi atrakcjami turystycznymi gminy. Pod względem gospodarczym oferujemy wysoką produkcję rolną i wolę współpracy, przychylność mieszkańców i władz gminy, korzystnie położone tereny i budynki dla prowadzenia działalności gospodarczej oraz atrakcyjne tereny uzbrojone w gaz, wodę, telefony. Atrakcyjność naszą zwiększają dogodne warunki komunikacyjne z Poznaniem, Łodzią i Wrocławiem. Możemy zapewnić Państwa, że w gminie Blizanów spotkacie się z uprzejmością i gościnnością jej mieszkańców, a ze strony władz z przychylnością i pomocą.

Zobacz także